9.15. Frankfurt – Poznań

Do towarzystwa Kolei Marchijsko – Poznańskiej należał również krótki odcinek linii kolejowej Opalenica- Grodzisk Wlkp. – 10 km. której otwarcie nastąpiło 10.12.1888 roku. Wyłączono ją z eksploatacji w 1994 roku. Od swego początku, opisane tu szlaki kolejowe przeszły bogate dzieje i zmiany w ich historii, które z pozoru mogłyby wydawać się mało ważne i niezasługujące na większą uwagę. Należy pamiętać, że po oddaniu w/w sieci priorytet miał odcinek Gubin – Zbąszyń – Poznań, tor z Frankfurtu nad Odrą do Zbąszynia, łączący się z częścią „gubińską” w Zbąszyniu, w pierwotnym założeniu miał odgrywać rolę drugoplanową.

Jeszcze przed pierwszą wojną światową okazało się, że połączenie Frankfurtu n/Odrą – Poznań zyskało prym. W 1882 roku wyżej opisane trasy kolejowe zostały przejęte przez Pruską Kolej Państwową. W latach 1898 – 1989, położono drugi tor. Zbąszyń pełnił rolę stacji węzłowej, po 1920 roku przejął rolę stacji granicznej po stronie polskiej. Po stronie niemieckiej w latach 1920 – 1930 funkcję stacji granicznych pełnił Szczaniec na linii Frankfurt n/Odrą, a na linii Gubin – Zbąszyń dworcem celnym był Babimost. Stacje te przystosowano do odprawy podróżnych w ruchu międzynarodowym, oddając do użytku przebudowane obiekty, przystosowując je do pełnienia funkcji stacji granicznych. W związku z przesunięciem granicy polskiej w 1920 roku Niemcy zmuszeni byli do wybudowania po swojej stronie nowej stacji granicznej – Zbąszynek. Węzeł w Zbąszynku zaczęto budować wiosną 1923 roku, natomiast w 1925 roku, oddano do eksploatacji pierwsze wybudowane tory, uruchamiając dworzec rozrządowy.

Przed pierwszą wojną światową wybudowano szereg linii bocznych i rozbudowano stacje. Przykładowo w Świebodzinie wybudowano wiaty peronowe i przejście podziemne, które służą podróżnym do czasów obecnych. Świebodzin w latach pierwszej i drugiej wojny światowej był stacją, na której odprawiano pociągi do Isterburga przez Poznań – Toruń – Iławę. Dnia 14 lipca 1930 roku, odprawę pociągów pasażerskich przeniesiono do Zbąszynka. Zbąszynek zaczął pełnić funkcję ważnej niemieckiej stacji granicznej w pełnym zakresie działania. Dotychczasowe stacje graniczne – Babimost i Szczaniec zeszły do roli podrzędnych. Gdy jeszcze dzisiaj przyjrzymy się uważnie tym obiektom stacyjnym, dostrzeżemy elementy (fragmenty budynków), które wykonano w chwili adoptowania ich na stacje graniczne.

Po drugiej wojnie światowej, gdy tereny zachodnie przyłączono do Polski, pierwsze powojenne nazwy niektórych stacji, przez krótki czas brzmiały inaczej aniżeli obecne oraz w okresie późniejszym powojennym. Obecnie Kunowice – Kunowsko, Rzepin -Rypin Lubuski, Torzym – Toruń Lubuski, Drzewce – Debrznica, Bucze -Wuczków, Wilkowo Świebodzińskie – Wilków, Kupienino – Kupienin, Świebodzin – Świebodzin Wlkp. Zbąszynek – Nowy Zbąszyn. Po oddaniu głównej kolei w dniu 26.06.1870 roku rozbudowano również linie podrzędne znaczenia lokalnego. Są to: Krosno Odrzańskie – Lubsko (01.11.1913 r.), Sulechów – Kargowa- Wolsztyn (01.04.1905), Sulechów – Trzebiechów (01.11.1915). Trzebiechów – Konotop został oddany już 01.07.1915 roku. Linię Sulechów – Świebodzin oddano w dniu 16.06.1918 roku. Zbąszyń – Międzyrzecz uruchomiono już 01.06.1885 roku. Należy zaznaczyć, że od linii Poznań – Rzepin, do 1920 roku pociągi w kierunku Międzyrzecza brały początek na stacji Zbąszyń, korzystając ze swojego pierwotnego kształtu, to jest przed utworzeniem granicy polsko – niemieckiej w 1920 roku, gdy komunikacja z Międzyrzeczem, odbywała się wyłącznie po stronie zachodniej, gdyż Polsce dojazd do niemieckiego powiatu, nie był już potrzebny. Poważniejsze zmiany zaszły po oddaniu do pełnej eksploatacji stacji Zbąszynek. Sprawy związane ze Zbąszynkiem, są szeroko opisane w innych działach tej strony.

Ze Zbąszynia odgałęziały się jeszcze dwie linie: Zbąszyń – Wolsztyn (01.07.1886), oraz Zbąszyń – Międzychód (01.09.1909), Linię w kierunku Międzychodu, obecnie można zobaczyć z pociągu, jadąc w kierunku Poznania, jako szczątki lokalnego połączenia. W dniu 01.10.1871 roku oddano do użytku Linię Legnica – Czerwieńsk o długości 128 km. Biegła ona z Legnicy przez Rudną Gwizdanów – Głogów – Zieloną Górę, którą połączyła z Czerwieńskiem.
Ponadto na obcinku Zbąszyń – Frankfurt n/Odrą wybudowano podrzędne linie znaczenia miejscowego, jak Toporów – Międzyrzecz (01.08.1909), Rzepin – Sulęcin 01.11.1890 r.
Po 1870 roku, następnym połączeniem kolejowym Rzepina, była linia Rzepin – Czerwieńsk, którą oddano do eksploatacji 01.05.1874 roku, oraz Rzepin – Kostrzyn n/Odrą (02.01.1875).
Wyżej wspomniane odcinki torów, wchodzą w skład aktualnej magistrali łączącej Szczecin z południem Polski. Po zapoznaniu się z niniejszym tekstem i chwilową zadumą nad losem kolei, która w pełni do niedawna funkcjonowała, musimy pogodzić się ze stanem aktualnym i z faktem, że świetność komunikacji kolejowej, to przeszłość bezpowrotna.