Skip to content
  1. Home
  2. /
  3. 3.0. Kolej w Zbąszynku
  4. /
  5. 3.13. Dworzec towarowy

3.13. Dworzec towarowy

Dworzec towarowy w Zbąszynku. W dniu 05.07.2011. Wyraźnie widoczne dwa poziomy torowiska, pomiędzy którymi powstała „nowa” górka rozrządowa. Dolną część oddano do użytku już jesienią w 1925 roku, wybudowano ją na przestrzeni dwóch lat. Górna płaszczyzna części towarowej, powstawała aż do 1930 roku. Z chwilą uruchomienia „nowej” części dworca. „Stary” rozrząd mieścił się na drugim końcu części towarowej uruchomionej już w 1925 roku, w obrębie nastawni „Ngn” ( Zbąszynek północny towarowy), zamkniętej jeszcze przed 1930 rokiem. Podczas nasilonego w historii dworca ruchu pociągów towarowych, funkcjonowały obie górki rozrządowe. Z chwilą zamknięcia nastawni „Ngn” razem z przyległą do niej grupą torów (do 1930 roku), rolę serca rozrządu przejęła „nowa” górka rozrządowa. Wyczerpujący opis starej części dworca znajdziemy się na innych opisach na stronie w dziale 3-7 Kolej w Zbąszynku.

Dworzec towarowy w Zbąszynku. W dniu 05.07.2011. Wyraźnie widoczne dwa poziomy torowiska, pomiędzy którymi powstała „nowa” górka rozrządowa. Dolną część oddano do użytku już jesienią w 1925 roku, wybudowano ją na przestrzeni dwóch lat. Górna płaszczyzna części towarowej, powstawała aż do 1930 roku. Z chwilą uruchomienia „nowej” części dworca. „Stary” rozrząd mieścił się na drugim końcu części towarowej uruchomionej już w 1925 roku, w obrębie nastawni „Ngn” ( Zbąszynek północny towarowy), zamkniętej jeszcze przed 1930 rokiem. Podczas nasilonego w historii dworca ruchu pociągów towarowych, funkcjonowały obie górki rozrządowe. Z chwilą zamknięcia nastawni „Ngn” razem z przyległą do niej grupą torów (do 1930 roku), rolę serca rozrządu przejęła „nowa” górka rozrządowa. Wyczerpujący opis starej części dworca znajdziemy się na innych opisach na stronie w dziale 3-7 Kolej w Zbąszynku.

Plan z 1930 roku, nie zawiera jeszcze "trójkąta" do obracania parowozów, który wybudowano w dalszym etapie rozbudowy dworca. Brak peronu pierwszego, który oddano do użytku dopiero po 1940 roku. Budynek dworca osobowego również nie jest w docelowej postaci.

Plan z 1930 roku, nie zawiera jeszcze "trójkąta" do obracania parowozów, który wybudowano w dalszym etapie rozbudowy dworca. Brak peronu pierwszego, który oddano do użytku dopiero po 1940 roku. Budynek dworca osobowego również nie jest w docelowej postaci.

Powyższy plan ukazuje już "trójkąt" do obracania parowozów. Budynek dworca osobowego już w docelowej postaci. Widzimy planowany tor łączący grupę torów dworca osobowego z górną częścią towarowego, co doczekało się tylko częściowej realizacji, wykonano tylko filary wiaduktu. Peron trzeci na dworcu osobowym już czynny.

Powyższy plan ukazuje już "trójkąt" do obracania parowozów. Budynek dworca osobowego już w docelowej postaci. Widzimy planowany tor łączący grupę torów dworca osobowego z górną częścią towarowego, co doczekało się tylko częściowej realizacji, wykonano tylko filary wiaduktu. Peron trzeci na dworcu osobowym już czynny.

Widoczny „dolny” poziom torowiska, górny jeszcze w budowie. W wyniku różnicy poziomów dworca powstała „nowa” górka rozrządowa. Dolną część oddano do użytku już jesienią w 1925 roku, wybudowano ją na przestrzeni dwóch lat. Górna płaszczyzna części towarowej, powstawała aż do 1935 roku. Do chwili uruchomienia „nowej” części dworca „stary” rozrząd nazywany „płaskim”, odbywał się na drugim końcu części towarowej uruchomionej razem z powstaniem „dolnej” części torowiska (1925), w obrębie nastawni „Ngn” (Zbąszynek północny towarowy), zamkniętej jeszcze przed 1935 rokiem. Podczas nasilonego ruchu pociągów towarowych, funkcjonowały obie górki rozrządowe. Z chwilą zamknięcia nastawni „Ngn” razem z przyległą do niej grupą torów, zdemontowano urządzenia Z.R.K. oraz inne jej wyposażenie (do 1930 roku), rolę serca rozrządu przejęła nowa górka rozrządowa. W obrębie górnej części dworca wybudowano lokomotywownię.

Widoczny „dolny” poziom torowiska, górny jeszcze w budowie. W wyniku różnicy poziomów dworca powstała „nowa” górka rozrządowa. Dolną część oddano do użytku już jesienią w 1925 roku, wybudowano ją na przestrzeni dwóch lat. Górna płaszczyzna części towarowej, powstawała aż do 1935 roku. Do chwili uruchomienia „nowej” części dworca „stary” rozrząd nazywany „płaskim”, odbywał się na drugim końcu części towarowej uruchomionej razem z powstaniem „dolnej” części torowiska (1925), w obrębie nastawni „Ngn” (Zbąszynek północny towarowy), zamkniętej jeszcze przed 1935 rokiem. Podczas nasilonego ruchu pociągów towarowych, funkcjonowały obie górki rozrządowe. Z chwilą zamknięcia nastawni „Ngn” razem z przyległą do niej grupą torów, zdemontowano urządzenia Z.R.K. oraz inne jej wyposażenie (do 1930 roku), rolę serca rozrządu przejęła nowa górka rozrządowa. W obrębie górnej części dworca wybudowano lokomotywownię.

Galeria - Wiadukt łączący "dolną" część dworca z "górną" wymieniony w 2019 roku.

Galeria - Trójkąt do obracania parowozów i okolice nastawni ZK-15.

Galeria - Teren ekspedycji, nastawnie. Wieża ciśnień i rozdzielnia prądu. Dworzec rozrządowy.

Najbardziej wysunięte w kierunku południowo zachodnim dworca towarowego tory, były położone w kształcie trójkąta i służyły do zmiany kierunku jazdy parowozów. Na większości większych dworców, “trójkąty” towarzyszyły lokomotywownią, stanowiąc alternatywne zabezpieczenia na wypadek, gdyby obrotnica położona bezpośrednio przy parowozowni uległa awarii. Zdarzało się również, że zimą obrotnica zamarzła a “trójkąt” z uwagi na prostą budowę był wciąż niezawodnym. Na końcu trójkąta, najdalej od torów rozrządowych w stronę Chlastawy usytuowany był rozjazd, dzięki któremu przekierowywano parowozy na inny tor. Koniec rozjazdu był zabezpieczony kozłem oporowym,  Na przełomie lat 1970/80 tych, stały tutaj nieczynne parowozy, pośród których niszczał unikalny Tp3-36, zabrany do remontu w 1986 roku celem ustawienia go jako pomnik, obok peronów. w 2000 roku po trójkącie pozostał już tylko nasyp.

 Podczas wojny, pomiędzy „ramionami” „trójkąta”, wkomponowano okazały duży budynek dla służby ruchu, gdzie znajdowała się noclegownia dla drużyn pociągowych oraz pomieszczenia administracji kolejowej. Noclegownię oraz biura, przeniesiono tu z budynku znajdującego się przy obecnej ulicy kolejowej, który okazał się zbyt  małym i nie mógł już pełnić swojej pierwotnie założonej  funkcji. W nowym budynku tuż po wojnie był Oddział Drogowy, który poza pracami torowymi, prowadził sprawy mieszkaniowe. Gdy z czasem rozdzielono służby i znaleziono dla nich oddzielne lokalizacje, na piętrze utworzono biura finansowe i noclegownię dla maszynistów. Czyli noclegownia dla maszynistów pozostała w tym samym budynku co przed 1945 rokiem. Do 1945 roku noclegownia drużyn parowozowych znajdowała się w piętrowym budynku na terenie lokomotywowni za czołową częścią hali.

Dopiero w 1980 roku przeniesiono tutaj biura oraz noclegownię dla konduktorów. A więc w budynku przy dzisiejszej ulicy Kolejowej, w miejscu, gdzie tuż po otwarciu dworca w 1925 roku odpoczywali maszyniści i konduktorzy, w czasie  P.K.P. do 1980 roku znajdowała się noclegownia i biura wyłącznie drużyn konduktorskich. 
Na początku lat 90 tych, biura przeniesiono do pomieszczeń na peronie drugim. Noclegownię dla obu służb ostatecznie zlikwidowano w 1997 roku, a dla konduktorów oddano na ten cel pokoje socjalnie, adoptując lokale po biurach stacyjnych znajdujących się od samego początku w długim budynku na peronie drugim.

Zbąszynek, kolej i ja

Czyli podróż w sentymentalne klimaty

Miłosz Telesiński – Zbąszynek – 2021

Znajdziesz mnie tutaj