Skip to content

3.16. Nastawnie

W tym dziale zamieszczam krótkie zestawienie nastawni dworca osobowego, towarowego oraz posterunków odgałęźnych sprzed i po 1930 roku. Do 2000 roku w Zbąszynku było 12 czynnych nastawni, w tym trzy posterunki odgałęźne. Jeszcze w latach 1930–40 zamknięto nastawnię towarową Ngn, położoną na dworcu towarowym, obsługującą pierwszą górkę rozrządową zlikwidowaną po oddaniu do ruchu torów rozrządowych w obrębie Zk-13. Pierwszą rozebraną już w 2002 roku nastawnią towarową była Zk-12, nadając bieg dalszym likwidacjom podobnych obiektów, takich jak Zk-2 czy Zk-14. Dodatkowym posterunkiem odstępowym wybudowanym wraz z tymi w Zbąszynku była nastawnia “Bolewiny”, zlikwidowana w latach 80 tych, położona 4,7 km. w stronę Szczańca po północnej stronie, przy torze nr 1.

Półtora kilometra dalej, w stronę Rzepina, znajdował się posterunek “Obra”, leżący po północnej stronie kończącego się odcinka starego toru, gdzie po przekroczeniu kanału “Obra Leniwa”, jako nowo wybudowany tor, zakręcał do Zbąszynka. Jego pierwotna rola od chwili wybudowania linii (26.06.1870) ograniczała się do funkcji posterunku przejazdowego. W 1923 roku przebudowano go na tymczasowy posterunek odgałęźny, którego rolę pełnił do 1930 roku, gdy ukończono budowę Zbąszynka.

W latach 30. XX wieku, 100 metrów dalej na starym odcinku, wyłączonym z ruchu po oddaniu Zbąszynka, wybudowano z czerwonej cegły mały posterunek drogowy, który służył jako schronisko służby drogowej aż do chwili rozbiórki w 1987 roku. Dalszymi posterunkami przy starym torze czynnym w latach 1870–1930 były odstępowy “Boleń” oraz przejazdowy, zmieniony w 1898 roku na odstępowy, a od 1920 do 1930 pełniący rolę odgałęźnego o nazwie “Kosieczyn”, w stronę Międzyrzecza. Po wojnie o żadnym z tych posterunków nie wspominano.

Więcej o roli posterunku “Kosieczyn” można znaleźć w dziale:

Tabliczka z urządzeń nastawczych Z.R.K., jakimi wyposażone były wszystkie nastawnie w Neu Bentschen.
Fragment planu nastawni Zk-13 z 1941.

Niżej widzimy nazwy nastawni jakie były przed wojną i obowiązujące na PKP.

nazwa
niemiecka

nazwa
polska
funkcja – miejscefoto
NpwZKADysponująca osobowazobacz
NpoZk-1Na dworcu osobowymzobacz
NgwZk-2

Na dworcu towarowym
(zamknięta po 2000 roku)

zobacz
NgoZk-11Na dworcu towarowymzobacz
NgnZk-12Na dworcu towarowym
(zburzona po 2002 roku)
zobacz
NgwZk-13Na dworcu towarowymzobacz
NglZk-14Na dworcu towarowym
(zamknięta po 2000 roku)
zobacz
NgsZk-15Na dworcu towarowymzobacz
NgoZKBDysponująca towarowazobacz
NgnNa dworcu towarowym
(zamknięta przez D.R. w 45 r.)
zobacz
KlastaweChlastawaOdgałęźny do Poznaniazobacz
 DąbrówkaOdgałęźny do Rzepinazobacz
 KosieczynOdgałęźny do Czerwieńskazobacz
Napis znajdujący się w zabudowanej części nastawni, pod podłogą roboczą dyżurnego ruchu - nastawniczego. Zabudowany napis jest umieszczony po północnowschodniej stronie nastawni. Nastawnia była rozbudowywana na przełomie lat 1930/40, zmieniono urządzenia mechaniczne na elektromechaniczne. Napis był widoczny, jadąc od strony Zbąszynia, zapomniany po rozbudowie. Ściana na której widnieje napis, została zamurowana, tworząc wolną przestrzeń pomiędzy starą a nową elewacją. „Npo”, to skrót w przetłumaczeniu „Zbąszynek pasażerski wschód”, którego odpowiednikiem była nastawnia „Zbąszynek pasażerski zachód”, czyli dzisiejsza ZKA.

Nastawnie w Zbąszynku

Galeria: Nastawnia ZKA (niemiecka nazwa – Npw), dysponująca osobowa.

 

Galeria: Nastawnia Zk-1 (niemiecka nazwa – Npo), na dworcu osobowym.

Galeria: Nastawnia Zk-2 (nazwa niemiecka – Ngw), na dworcu towarowym. Zamknięta po 2000 roku.

 

Galeria: Nastawnia Zk-11 na dworcu towarowym

Galeria: Nastawnia Zk-12 na dworcu towarowym

 

Galeria: Nastawnia Zk-13 na dworcu towarowym

 

Galeria: Nastawnia Zk-14 na dworcu towarowym

 

Galeria: Nastawnia Zk-15 na dworcu towarowym

 

Galeria: ZKB Dysponująca towarowa

 

 

Galeria: Ngn, nieczynna od 1945 na dworcu towarowym

 

Galeria: Chlastawa, odgałęźny do Poznania

 

Galeria: Dąbrówka, odgałęźny do Rzepina

 

Galeria: Kosieczyn, odgałęźny do Czerwińska

 

sentymentalny.com

Zbąszynek, kolej i ja

Czyli podróż w sentymentalne klimaty

Miłosz Telesiński – Zbąszynek – 2021

Znajdziesz mnie tutaj