Linia kolejowa Kunowice – Cybinka jako ostatnia przed pierwszą wojną światową otwarta „mała kolej„, miała punkt wyjściowy w Kunowicach, na głównej trasie Frankfurt – Poznań, czyli zaraz na pierwszym dworcu na wschód od Odry. „Westerberger „ Kreiskleinbahn była stąd zbudowana do odległej o 23.2 kilometra Cybinki.
Więcej na temat linii Frankfurt – Poznań → tutaj
Tu na połączenie kolejowe czekały fabryka papieru oraz kopalnie węgla, które obiecywały popłatny przewóz ładunku. Założona w 1907 roku kolej otwarto 01.09.1907. Ta linia kolejowa, była prowadzona przez Zarząd Prowincjonalny Brandenburgia w Berlinie. W roku jej otwarcia Borsig dostarczył 2 pruskie parowozy T3 o numerach fabrycznych 6282, 6283. W roku 1912 nadszedł jeszcze jeden T3. W 1908 roku były następujące wagony: 4 osobowe, 1 pocztowo-bagażowy oraz 25 towarowych. Z tego stanu przez dziesięciolecia, miało się niewiele zmienić. W pierwszym roku wpływy wynosiły 91513 marek a wydatki 54635 marek.
Przetransportowano 67625 osób oraz 36049 ton towarów. Do dyspozycji było 7 urzędników oraz 10 robotników.
Niestety nie udało się ustalić, kiedy została zbudowana 3 kilometrowa długa kolej dowozowa do kopalni przy drodze Kudowskiej. W 1914 roku, w dni powszednie odbywał się na niej ruch osobowy z dwoma parami pociągów. Kolej dawała również mało tematów do pisania, gdyż nie była bardzo atrakcyjną. Gdy większość podróżnych zmierzała do Frankfurtu z przesiadką w Kunowicach, jazda koleją stała się uciążliwą, oraz czasochłonną drogą okrężną, od dnia 20.02.1939 roku, kolej uruchomiła linię autobusową do Frankfurtu, na której wykorzystywano wynajęte autobusy.
Zbliżanie się rosyjskich oddziałów, zakończyło niemiecką eksploatację tej kolei. W połowie lat sześćdziesiątych został zawieszony przez P.K.P. ruch pasażerski. Ostatni pociąg pasażerski pojechał tą linią 31.12.1965.
Mapka obok ukazuje odprowadzenie toru w stronę Niemiec w miejscowości Urad. Połączenie powstało na przełomie tak 1930/40 i służyło Niemcom do zimy 1944/45 roku. Następnie most został wysadzony, a odprowadzony tor utracił swoje znaczenie. Modyfikacja tego odcinka toru miała miejsce w latach 1980 – 85, utworzono wojskową przeprawę ze złożonym po stronie N.R.D. mostem.
**************************************************************************************************************************
Więcej informacji na temat linii Frankfurt – Poznań
Płynnie mkną pociągi po magistrali kolejowej Berlin – Warszawa. Czytając tę publikację, każdy podróżny chętnie pozna jej historię. Połączenie kolejowe Frankfurt n/Odrą – Poznań i Guben – Poznań uruchomiono w dniu 26.06.1870 roku. Linie te należały do Towarzystwa Kolei Marchijsko – Poznańskiej z siedzibą w Guben. Koncesja na budowę tych tras została wydana 25.03.1867 roku. Pomysł zrodził się z racji potrzeby połączenia Dolnego Śląska i Berlina z Poznaniem i dalej z resztą terytorium Niemiec.
Do towarzystwa Kolei Marchijsko – Poznańskiej należał również krótki odcinek linii kolejowej 10 kilometrowym odcinkiem Opalenica- Grodzisk Wlkp., której otwarcie nastąpiło 10.12.1888 roku. Wyłączono ją z eksploatacji w 1994 roku. Od swego początku, opisane tu szlaki kolejowe przeszły bogate dzieje i zmiany w ich historii, z pozoru mogłyby wydawać się mało ważne i niezasługujące na większą uwagę. Należy pamiętać, że po oddaniu w/w sieci priorytet miał odcinek Gubin – Zbąszyń – Poznań, tor z Frankfurtu nad Odrą do Zbąszynia, łączący się z częścią „gubińską” w Zbąszyniu, w pierwotnym założeniu miał odgrywać drugorzędną rolę. Jeszcze przed pierwszą wojną światową w praktyce wyszło na to, że połączenie Frankfurtu n/Odrą – Poznań zeszło do roli drugoplanowej. W 1882 roku wyżej opisane linie kolejowe zostały przejęte przez Pruską Kolej Państwową. W roku 1898 – 1989, położono drugi tor. Zbąszyń pełnił rolę stacji węzłowej, po 1920 roku przejął rolę stacji granicznej po stronie polskiej. Po stronie niemieckiej w latach 1920 – 1930 funkcję stacji granicznych pełnił Szczaniec na linii Frankfurt n/Odrą, a na linii Gubin – Zbąszyń dworcem celnym był Babimost. Stacje te przystosowano do odprawy podróżnych w ruchu międzynarodowym, oddając do użytku przebudowane obiekty, przystosowując je do pełnienia funkcji stacji granicznych. W związku z przesunięciem granicy z Polską w 1920 roku Niemcy zmuszeni byli do wybudowania po swej stronie nowej stacji granicznej – Zbąszynek. Węzeł Zbąszynku zaczęto budować wiosną 1923 roku, natomiast w 1925 roku, oddano do eksploatacji pierwsze wybudowane tory, uruchamiając dworzec rozrządowy. Przed pierwszą wojną światową wybudowano szereg linii bocznych i rozbudowano inne stacje. Przykładowo w Świebodzinie wybudowano wiaty peronowe i przejście podziemne, które służące podróżnym do czasów obecnych. Świebodzin w latach pierwszej i drugiej wojny światowej był stacją, na której odprawiano pociągi do Isterburga przez Poznań – Toruń – Iławę. Dnia 14 lipca 1930 roku, odprawę pociągów przeniesiono do Zbąszynka, który zaczął pełnić funkcję ważnej niemieckiej stacji granicznej w pełnym zakresie działania. Dotychczasowe stacje graniczne – Babimost i Szczaniec zeszły do roli podrzędnych. Gdy jeszcze dzisiaj przyjrzymy się uważnie tym obiektom stacyjnym, dostrzeżemy elementy (fragmenty budynków), które wykonano w chwili adoptowania je z jako stacje graniczne. Po drugiej wojnie światowej, gdy tereny zachodnie przyłączono do Polski, pierwsze powojenne nazwy niektórych stacji, przez krótki czas brzmiały inaczej aniżeli obecne oraz w okresie późniejszym powojennym. Obecnie Kunowice – Kunowsko, Rzepin -Rypin Lubuski, Torzym – Toruń Lubuski, Drzewce – Debrznica, Bucze -Wuczków, Wilkowo Świebodzińskie – Wilków, Kupienino – Kupienin, Zbąszynek – Nowy Zbąszyń. Po oddaniu głównej w dniu 26.06.1870 roku rozbudowano również linie podrzędne znaczenia lokalnego.
Są to: Krosno Odrzańskie – Lubsko (01.11.1913 r.), Sulechów – Kargowa- Wolsztyn (01.04.1905), Sulechów – Trzebiechów (01.11.1915). Trzebiechów – Konotop został oddany już 01.07.1915 roku. Linię Sulechów – Świebodzin oddano w dniu 16.06.1918 roku.
Zbąszyń – Międzyrzecz już 01.06.1885 roku. Należy zaznaczyć, że od linii Poznań – Rzepin, do 1920 roku pociągi w kierunku Międzyrzecza brały początek od stacji Zbąszyń, korzystając ze swojego pierwotnego kształtu, to jest przed utworzeniem granicy polsko – niemieckiej w 1920 roku. Komunikacja z Międzyrzeczem w swym pierwotnym kształcie, była już zbędną i odbywała się wyłącznie po zachodniej stronie nowej linii granicznej, gdyż Polsce, nie było już potrzebne. Poważniejsze zmiany zaszły po oddaniu do pełnej eksploatacji stacji Zbąszynek. Sprawy związane ze Zbąszynkiem, są szeroko opisane w innych działach tej strony. Ze Zbąszynia odgałęziały się jeszcze dwie linie: Zbąszyń – Wolsztyn (01.07.1886), oraz Zbąszyń – Międzychód (01.09.1909), Linię w kierunku Międzychodu, obecnie można zobaczyć z pociągu, jadąc w kierunku Poznania. W dniu 01.10.1871 roku oddano do użytku kolej Legnica – Czerwieńsk o długości 128 km. Biegła ona z Legnicy przez Rudną Gwizdanów – Głogów – Zieloną Górę, którą połączyła z Czerwieńskiem.
Ponadto na obcinku Zbąszyń – Frankfurt n/Odrą wybudowano podrzędne linie znaczenia miejscowego, jak Toporów – Międzyrzecz (01.08.1909), Rzepin – Sulęcin 01.11.1890 r.
Po 1870 roku, następnym połączeniem kolejowym Rzepina, była linia Rzepin – Czerwieńsk, którą oddano do eksploatacji 01.05.1874 roku, oraz Rzepin – Kostrzyn n/Odrą (02.01.1875).
Wyżej wspomniane odcinki torów, wchodzą w skład aktualnej magistrali łączącej Szczecin z Wrocławiem. Po zapoznaniu się z niniejszym tekstem i chwilową zadumą nad losem kolei, która w pełni do niedawna funkcjonowała, musimy pogodzić się ze stanem aktualnym oraz faktem, że świetność komunikacji kolejowej, to przeszłość bezpowrotna
Niżej mamy wstępny projekt budowy połączenia kolejowego z Poznania do Frankfurtu/O.
Uwagi przygotowane według projektu drogi szynowej między Frankfurtem nad Odrą a Poznaniem.
„Odczytane na wezwanie marszałka sejmu 02.05.1842. w Poznaniu na zebraniu Obywateli, w celu wybrania członków Komitetu do tejże drogi żelaznej przez pana Netrebskiego.”
„Z końcem miesiąca lutego 1842 roku wyjechałem dla miejscowości pomiędzy Poznaniem a Frankfurtem nad Odrą, oraz dla oznaczenia najwłaściwszego kierunku drogi szynowej, która by te dwa miasta z sobą połączyła, przedłużając tym sposobem bliską już ukończenia drogę szynową z Berlina do Frankfurtu.
Przy tej robocie trzymałem się zasady głównej w projektowaniu dróg szynowych, to jest, aby ta jak najprostszą być mogła i o ile być może jednakowo.”
Zakupienie gruntu | 292,800 |
Usypanie drogi | 537,500 |
Mosty i kanały | 108,200 |
Szyny | 977,188 |
Panwie lane | 212.160 |
Śruby | 162.030 |
Kliny | 25.041 |
Podwaliny z Drzewa | 53.040 |
Ułożenie na miejscu | 66.300 |
Kręcono mosty | 7.800 |
Dwory | 149.250 |
Koszta przygotowawcze i pensye | 50,000 |
Wozy, parowozy itd. | 430,600 |
Procent 2 letni od kapitału przez ciąg roboty. | 245,752 |
Łącznie | 3,317,661 talarów. |
Poznań, w Kwietniu 1842 roku Netrebski, inżynier. |
Wyżej mamy wstępne projekty kolei z 1842 roku, mówiące, że powstały trakt kolejowy Frankfurt – Poznań, był przedmiotem rozważań jeszcze przed powstaniem towarzystwa Kolei Marchijsko Poznańskiej w Guben.
Ważniejsze daty | |
01.01.1883 | przejęcie kolei przez państwo. |
1896 | decyzja o budowie drugiego toru. |
20.09.1898 | położenie drugiego toru na odcinku Poznań – Świebodzin. |
20.10.1898 | położenie drugiego toru na odcinku Świebodzin – Rzepin. |
13.04.1899 | położenie drugiego toru na odcinku Rzepin – Frankfurt. |
01.11.1925 | otwarcie odcinka Zbąszyń – Zbąszynek. |
24.11.1925 | Otwarcie odcinka Zbąszynek – Podmokle. |