12.07.2022
Gorzów Wlkp., był najwyższym punktem, do którego docierały bezpośrednie pociągi od strony Zbąszynka po minięciu Międzyrzecza i Skwierzyny. Zawsze interesowały mnie rozwiązania tego dworca oraz powiązane z nim koleje boczne. Prawie wszystkie moje podróże w tym terenie były związane z peronami dolnymi, rzadko z linią Kostrzyn – Krzyż. Po latach okazało się, że w wyniku mych wyjazdów, powstały zdjęcia i wspomnienia, pobudzające do refleksji. Z peronów nadwarciańskich pociągi odjeżdżały do Zbąszynka, Myśliborza, Poznania przez Skwierzynę oraz Kostrzyna przez Gorzów Wlkp. Zieleniec. Gdy rano chciałem od strony Zbąszynka dotrzeć do Rudnicy, prosiłem kolejarzy ze stacji Gorzów Zieleniec o „przetrzymanie” pociągu relacji Gorzów Wlkp. – Chyrzyno – Kostrzyn. Gdy pierwszy raz dzwoniłem na Zieleniec, że w kierunku Rudnicy, nie ma skomunikowania, dyżurni ruchu sami mi zaproponowali, że nie dadzą wyjazdu dla pociągu, do chwili aż się przesiądę. Przed wyjazdem do Myśliborza spałem w noclegowni dla konduktorów, ponieważ z mojego kierunku, rano nie docierał tu żaden pociąg na przesiadkę. Pomimo że w stronę Krzyża i Kostrzyna/O jeździłem bardzo rzadko, również tam udało mi się zrobić tam trochę zdjęć.
Budowa kolei w Gorzowie.
Drugą linią kolejową, której budowa okazała się dla miasta bardzo potrzebną, była linia Gorzów – Międzyrzecz. Pomimo że budową zajęto się bliżej w 1890 roku, jej wykonanie udało się miastu dopiero po pokonaniu wielu trudności i przy długich oporach. Jedynie zapewnienie miasta, że ze strony kosztów powstałych w powiecie międzyrzeckim i przy najmniej 2/3 kosztów związanych z jej budową w powiecie gorzowskim, będą pokrywane przez miasto, przekonała sejmik ówczesnego powiatu gorzowskiego do wyrażenia zgody na jej budowę. Jednakże warunek doprowadzenia nowej linii do kolei głównej, od którego miasto uzależniło swoją deklarację, a dotyczący doprowadzenia został spełniony dopiero w 1898 roku, podczas gdy sama linia za wyjątkiem miasta nad Wartą była gotowa w 1893 roku.
Galeria - Wybrane mapki okolic
no images were found
Galeria - Peron 3 i pociągi. Budynek, przeznaczony do rozbiórki, rozebrany w 1994 roku.
no images were found
Po lewej lokomotywa SP32-033 ze składem z Poznania wjeżdża na peron trzeci w Gorzowie Wlkp. dnia 03.05.1991. Lokomotywa SP45-195 z pociągiem gotowym, tuż przed odjazdem do Poznania w dniu 03.05.1991. Wszystkie zdjęcia ukazują budynek przy peronie trzecim, jeden z trzech „nadwarciańskich”. Za budynkiem parterowym, Niemcy wybudowali schody, kładkę łączącą grupę peronów „dolnych” z tymi na górze, docelowo przejście prowadziło jako wyjście przed dworzec. Perony przebudowano w 1920 roku, obsługujące linię Krzyż – Kostrzyn, znajdowała się już na górnym poziomie. Budynek na zdjęciach, tuż przed likwidacją. Rozebrano go na początku grudnia 1994 roku. Nie obyło się bez przykrych zdarzeń. W dniu 07.12.1994 roku, w wyniku zawalenia się demontowanej konstrukcji, młody pracownik poniósł śmierć na miejscu, był to elektryk Marcin K., z Lipek Wielkich.
Galeria - foto z lat 1987 – 1991.
no images were found
Również budowa linii Gorzów – Myślibórz oraz Gorzów – Sulęcin powstawała ponad 10 lat jedynie w stadium projektów. Podczas gdy ich plany były gotowe już w 1897 roku, ostateczną zgodę na budowę uzyskano dopiero w 1912 roku po długoletniej budowie.
Linia do Sulęcina odgałęziała się od tej do Międzyrzecza w Zieleńcu (Rosswiese). W 1897 roku przygotowano również projekt budowy kolei Słońsk – Kostrzyn, która na południe od Warty miała być prowadzona dalej przez Krzeszyce do Gorzowa, Plan ten został wstrzymany w ostatniej chwili pomimo zawartych umów. W dniu 01.08.1912 roku oddano do eksploatacji linię sulęcińską, natomiast dnia 05.11.1912 myśliborską. Budowa kolei w Gorzowie miała znaczącą rolę w rozwoju miasta, jego handlu oraz przemysłu. Pokazują to dane jeszcze z 1892 roku, a wyraźniej, dalsze z kolejnych lat, aż do wybuchu wojny. Cały ruch osobowy i towarowy w tych 21 latach wzrósł ponad trzykrotnie, podobnie jak ruch towarowy. Jedynie w przewozie drobnego bydła odnotowano 60 % spadek.
Do rozbudowanych obiektów kolejowych Gorzowa należały dwie stacje po drugiej stronie Warty. Do dworca głównego należała lokomotywownia, ekspedycja, dwie sekcje drogowe oraz Urząd Maszynowy przy ulicy Dworcowej 12. Wszystkie obiekty należały do Reischbahndirektion Osten (Dyrekcja Kolei Wschód) z siedzibą we Frankfurcie/Oder. W 1887 roku była gotowa hala dworca z okienkami kasowymi, informacją i odprawą bagażu. Wewnątrz hali znajdowały się również kioski z gazetami, kwiatami i słodyczami. Pomyślano również o zakładzie fryzjerskim. Jedna z poczekalni mieściła nawet ogródek kawiarniany. Przy wejściu na perony oczekiwali bagażowi. Z obu wysoko położonych peronów prowadziły trzy tory w kierunku wschodnim i zachodnim. Przez tunel przechodziło się do peronów nadwarciańskich, skąd odjeżdżały pociągi do Skwierzyny, Międzyrzecza, Sulęcina oraz do Myśliborza. Oprócz tego istniało 20 torów stacji towarowej. Jazda pociągiem do Berlina trwała tylko 1 h i 50 minut.
Plan stacji Gorzów Wlkp. z 1898 roku.
Niżej rozkłady jazdy od stacji Gorzów Wlkp.
- Rozkłady jazdy z trasy Gorzów Wlkp. – Zieleniec – Rudnica – Sulęcin / Kostrzyn
- Rozkłady jazdy z trasy Krzyż – Kostrzyn
- Rozkłady jazdy z trasy Gorzów Wlkp. – Skwierzyna – Zbąszyń / Zbąszynek
- Tutaj są rozkłady, gdy w latach 1923 – 30 Gorzów miał tymczasowe, zapomniane dzisiaj połączenie ze Świebodzinem przez Skwierzynę – Międzyrzecz i dalej nowo powstałą stację Kosieczyn, co opisuję w dziale “Tajna stacja Kosieczyn” – tutaj
- Niektóre rozkłady jazdy z linii Gorzów – Myślibórz
Galeria - Rozkłady jazdy z trasy Gorzów Wlkp. – Skwierzyna – Zbąszyń / Zbąszynek
no images were found
Galeria - Rozkłady jazdy z trasy Krzyż – Kostrzyn
no images were found
Galeria - Tutaj są rozkłady, gdy w latach 1923 – 30 Gorzów miał tymczasowe, zapomniane dzisiaj połączenie ze Świebodzinem przez Skwierzynę – Międzyrzecz i dalej nowo powstałą stację Kosieczyn, co opisuję w dziale “Tajna stacja Kosieczyn”
no images were found
Galeria - Niektóre rozkłady jazdy z linii Gorzów – Myślibórz
no images were found
Galeria - Rozkłady jazdy z trasy Gorzów Wlkp. – Zieleniec – Rudnica – Sulęcin / Kostrzyn
no images were found
Już od połowy stycznia 1945 roku przez miasto przejeżdżały pociągi ewakuacyjne z leżących dalej na wschód terenów. Mieszkańcy Gorzowa z wielką ofiarnością zaopatrywali uciekinierów w jedzenie i ciepłe napoje. Gdy w nocy z 28/29. 01. 1945 roku ustał ruch pociągów ewakuacyjnych przez Gorzów, widać było, że następnym krokiem będzie ewakuacja Gorzowa. Dzięki ofiarnej postawie kolejarzy, wielu mieszkańcom miasta udało się ewakuować koleją. Rozdział historii kolei w Gorzowie zamyka tragiczny wypadek. Jako ostatnie niemieckie pociągi wyjeżdżały z Gorzowa pociąg ewakuacyjny i pociąg pomocniczy – 30. 01. 1945 roku około godziny 20.00 ze stacji towarowej. Pociągi te miały zawieść do Kostrzyna ostatnich gorzowskich kolejarzy oraz oddział saperów, który wysadził w powietrze mosty na Warcie. Na stacji w Łupowie wśród ciemności, pociąg pomocniczy wjechał w tył pociągu ewakuacyjnego. Jego ostatni wagon, zajmowany głównie przez kolejarzy sekcji drogowej został rozpołowiony wzdłuż i wyrzucony z toru, po czym stanął w płomieniach. 21 kolejarzy swój tragiczny wysiłek, z którym ratowali innych do ostatniej chwili, zapłaciło życiem, pozostali kolejarze odnieśli ciężkie obrażenia.
Galeria - Komunikacja przed i po oddaniu mostu kolejowego w kierunku Skwierzyny.
no images were found
Mapka z rozkładu 1951/52. Most na Odrze pomiędzy stacjami Gorzów Wlkp. a Gorzów Wlkp. Zamoście nieczynny. Podobnie Skwierzyna – Skwierzyna Gaj.
Mapka z rozkładu 1958 lato. Most na Odrze pomiędzy stacjami Gorzów Wlkp. a Gorzów Wlkp. Zamoście nieczynny. Widoczna zaznaczona kolejowa komunikacja autobusowa pomiędzy Gorzowem a Lubniewicami.
Mapka z rozkładu 1970-71 lato. Most na Odrze pomiędzy stacjami Gorzów Wlkp. a Gorzów Wlkp Zamoście sprawny, oddany do użytku.
Mapka z rozkładu 1976-77 lato. Most na Odrze pomiędzy stacjami Gorzów Wlkp. a Gorzów Wlkp. Zamoście sprawny, oddany do użytku. Do chwili uruchomienia mostu w 1966 roku, podróżni byli zmuszeni drogę pomiędzy stacjami Gorzów Wlkp. – Gorzów Wlkp. Zamoście, pokonywać poprzez most drogowy na Warcie. Według rozkładu jazdy obowiązującego w latach 1966/67, komunikacja kolejowa pomiędzy Skwierzyną a Gorzowem Wlkp. odbywa się już bezkolizyjnie po nowo oddanym moście.
Hol, kasy biletowe w Gorzowie Wlkp. Porównanie w latach 23.07.2019 - 15.10.2021.
02.09.2008
Peron 3 i 4 w 1991 i 2019 roku.
Tunel łączący hol i wejście na perony górne oraz perony nadwarciańskie. Widoczna długa część zalicza się do połączenia technicznego, gospodarczego, awaryjnego. Właściwe dostępne dla podróżnych przejścia znajdują się na początku i końcu tego korytarza. Gdy za czasów niemieckich istniało połączenie peronów nadwarciańskich i kostrzyńskich kładką nadziemną, ten korytarz nie służył bezpośrednio podróżnym. Dopiero po 1945 w P.R.L. u przejścia przybrały aktualną postać. 10.09.2010.
