Dotarłem tutaj, gdy miałem 21 lat, byłem bardzo ciekawy, co się dzieje w niedostępnych i zapomnianych miejscach, na terenie P.K.P.. Rozmawiałem z wieloma ludźmi, znałem kolejarzy na stacji Gorzów Zieleniec, na których zawsze mogłem liczyć, że mi „przetrzymają” poranny pociąg do Rudnicy, na który o kilka minut nie zdążał ten ze Zbąszynka. Poznałem również zaraz powojennego zawiadowcę stacji Płonica – Bolemin, Pana Edmunda Matyjaszczyka, który w 1946 roku przyszedł z sąsiedniej stacji, dowiedziałem się ciekawostek o okolicznych stacjach. Większość ze znajomych kolejarzy już nie żyje, a zdjęcia zawarte w galeriach pozwalają na przypomnienie tej kolei jeszcze jako „żywej”. I tak po latach linię kolejową Gorzów Wlkp. Zieleniec – Rudnica – Krzeszyce – Chyrzyno, można tylko wspominać jako szlak kolejowy, po którym przetaczały się pociągi towarowe i osobowe. Ważna rola stacji Rudnica oraz Chyrzyna, opisana jest w odpowiednich rozdziałach na tej stronie. Pamiętam jak w 1986 roku, dotarłem tutaj na parowozie Ty2-1332, z planowym składem pasażerskim. Był to okres przebudowy odcinka Rudnica – Chyrzyno, przez półtora roku pociąg od stacji Rudnica, po obrocie parowozu wracał do Gorzowa Wlkp.. Poza torowiskiem, które wzmocniono, dano nowy tłuczeń i szyny, stację Krzeszyce utworzono jako strategiczną, natomiast Rudnicę pozostawiono jako bocznicę, powstał nowy odcinek toru z przystankiem kolejowym. W latach 1912 – 1945 stacja Rudnica obsługiwała tor do Kniazina (Sulęcina), który z pierwotnie oddaną tu koleją stanowił jedną całość. Dzisiaj już nie ta kolej, sporo rzeczy istnieje tylko w opisach i na zdjęciach, natomiast tym którzy wszystko widzieli bezpośrednio w realu, dzisiejsza rzeczywistość jest czymś zupełnie obcym.
Rudnica w dniu 22.09.1987. Semafor wjazdowy od strony Chyrzyna - Krzeszyc, już nieczynny. Ja tutaj trzymam za drążek i powstała "droga wolna".
Zdjęcie poniżej zrobione na pięciokilometrowym odcinku toru, którym do 1945 roku przejeżdżały pociągi z Gorzowa (Rudnicy) do Sulęcina. W odległości 3.71 kilometra od Sulęcina w stronę Międzyrzecza odgałęzia się tor, który docelowo obiera kierunek północny. Do rozwidlenia doszedłem pieszo, a od tego miejsca zabrali mnie maszyniści, z którymi byłem umówiony, zatrzymali w tym miejscu pociąg osobowy relacji Rzepin – Międzyrzecz. Zaczął padać wielki deszcz. W parowozie po 15 minutach wszystko wyschło. Był to Tkt48-74. Maszynista to Pan Adamczak a pomocnikiem był Pan Szajer.
Gorzów Wlkp. Zieleniec, odprowadzenie w stronę Rudnicy - Chyrzyna. Linia już nieczynna. Foto z dnia 02.09.2008.
Północną krawędzią pradoliny Warty wznoszącą się łańcuchem pagórków ponad dno jej doliny biegnie kolejowy szlak oddany do eksploatacji w 1857 roku. Jest to linia Pruskiej Kolei Wschodniej, trasa Berlin – Kostrzyn n/Odrą – Gorzów Wlkp. – Piła i dalej. Fragmentem tej linii kolejowej jest eksploatowany do dziś dwutorowy szlak łączący Kostrzyn n/Odrą przez Witnicę z Gorzowem Wlkp. Równolegle do tej trasy po południowej stronie Warty, terenem poprzecinanym potokami i rzeczkami prowadzi druga jednotorowa linia kolejowa, która łączy Kostrzyn n/Odrą z Gorzowem Wlkp. inną trasą. Chociaż linia nigdy nie spełniała roli głównej, jej budowa była niezbędna. Należy, więc szlak poznać z uwagi na bogatą jego historię. Tor budowano od stacji Gorzów Zieleniec (dawniej Koniawa), zmierzając do Sulęcina przez Rudnicę, Lubniewice, Kniazin. Odcinek Gorzów Wlkp. – Gorzów Zieleniec, to fragment wybudowanej 01.07.1896 roku linii biegnącej w kierunku południowo – wschodnim do Skwierzyny. Ze stacji Gorzów Zieleniec w kierunku zachodnim pociąg zdążał do stacji Rudnica. Pokonywał 12.8 kilometra linii kolejowej, fragment pierwotnie prowadzącej do Sulęcina, o której rzadko się już wspomina. Z Rudnicy do Kniazina, miejsca, gdzie znajdował się posterunek odgałęźny, obsługujący rozjazdy pozwalające włączyć się pociągom do istniejącej, starej już linii Międzyrzecz – Sulęcin – Rzepin.
Galeria - Linia Zieleniec – Rudnica – Sulęcin do 1945 roku
O jej przebiegu można wyczytać jedynie na przedwojennych mapach niemieckich i powojennych polskich. Ta zapomniana dziś trasa biegnąca od stacji Gorzów Zieleniec przez Rudnicę, Lubniewice oraz posterunek odstępowy KNIAZIN do Sulęcina, została oddana do użytku w dniu 01.08.1912 roku. Jej łączna długość wynosiła 25.38 km. Plan budowy był już przygotowany w 1897 roku. Od Rudnicy linia biegła w kierunku południowym skręcając na ósmym kilometrze wzdłuż rzeki Lubiewki lekko na wschód do Jarnatowa. Tor położony jest w pasie piasków wydmowych, uformowanych w szeregi wysepek porośniętych zwartym obszarem leśnym. Obszar wydmowy kończył się na grupie jezior. Przesmykiem pomiędzy jeziorem Lubiąż i Lubniewko linia wąską wstążką z północnego wschodu biegła do stacji Lubniewice. Zachował się tu budynek należący do stacji, pełniąc rolę mieszkalnego dla kolejarzy oraz wieża ciśnień (nieczynna od 1945 roku). Budynek dworcowy uległ zniszczeniu do 1945 roku. W Lubniewicach, poza innymi ciekawymi obiektami, malowniczo na małym półwyspie nad jeziorem położony jest zamek, z którego roztacza się niepowtarzalny widok. Dalej w kierunki południowo – zachodnim pociąg dojeżdżał do stacji Glisno, skąd po pokonaniu 5.2 km, łukiem docierał do linii Międzyrzecz – Sulęcin – Rzepin, aby jej fragmentem o długości 3.71 kilometra dotrzeć od strony wschodniej do docelowej stacji Sulęcin.
Galeria - Mapki wybranych okolic
Galeria - Rozkłady jazdy
Galeria - Stopniowa rozbudowa linii, oraz jej wpływ na rolę stacji Rudnica.
Obok widzimy rolę stacji Rudnica do i od 1945 roku. W latach 1912 – 1945 połączenie Gorzów Zieleniec – Rudnica (po lewej na zielono), stanowiło oddzielną, państwową kolej od doprowadzonego w 1915 roku odcinka Chyrzyno (Kostrzyn) –Słońsk – Krzeszyce – Rudnica (po lewej na czerwono). Były dwie niezależne ładownie. Po 1945 roku utworzono bezpośrednie połączenie Zieleniec – Chyrzyno – Kostrzyn/O (po prawej na zielono), łącząc fragment kolei powstałej w 1912 roku z tą dołączoną prywatną z 1915 roku. Odcinek Rudnica – Kniazin – Sulęcin został zapomniany (na czerwono po prawej).
W miejscu łączenia się obu linii znajdował się posterunek odgałęźny Kniazin. Połączenie Gorzów Wlkp. – Sulęcin wg rozkładu jazdy z 1944/1945 obsługiwały 3 pociągi w jedną i 3 w drugą stronę, ze średnim czasem jazdy 2,5 godziny. Odcinek linii Rudnica – Sulęcin o długości 25.38 km. w 1945 roku został zamknięty.
Od roku 1945 ta wkomponowana w krajobraz żelazna droga, pomimo rodzących się zamiarów i dobrych intencji podyktowanych lokalnymi potrzebami, nigdy już nie była uruchomiona. Zamierzeń nigdy nie zrealizowano, gdyż o jej losie decydowano pod koniec lat 80-tych, w dobie likwidacji istniejących, użytkowanych i wyremontowanych linii. Tak ten żelazny szlak odszedł w zapomnienie, a pamiętają go i wspominają tylko kolejarze emeryci. Co do jednotorowej eksploatowanej do 1992 roku linii ze stacji Gorzów Wlkp. Zieleniec do Chyrzyna, trzeba wyjaśnić, jak ważną rolę dla ruchu przed i po 1945 roku spełniała stacja Rudnica. Do 1945 roku, docierały do niej pociągi z dwóch kierunków: państwowej przedwojennej linii Gorzów Zieleniec – Rudnica – Sulęcin (07.11.1912) i prywatnej od zachodu z Chyżyna przez Słońsk, Krzeszyce, która dołączyła do Rudnicy w dniu 05.01.1915 roku. Trzy lata (1912 – 15) przez stację Rudnica przebiegała tylko jedna linia kolejowa Zieleniec – Kniazin. Po odcięciu linii do Sulęcina układ torów na stacji Rudnica pozostał niezmieniony, więc pociągi jadące z Gorzowa Wlkp. do Kostrzyna n/Odrą (Gorzów Zieleniec – Chyrzyno) i z powrotem zmieniały kierunek jazdy. Po odcięciu linii sulęcińskiej, na stacji Rudnica pozostało torowisko w kształcie litery ‘’Y“, co służyło manewrom związanym z obrotem parowozu, niezbędnym przy dalszej jeździe pociągów w kierunku Krzeszyc, Chyrzyna. W 1987 roku oddano do użytku, dla uproszczenia przejazdu pociągów, krótki odcinek toru łączący w linii prostej, dochodzące linie do stacji Rudnica. W nowej postaci oba kierunki schodziły się w północnej części stacji, przy zaadaptowanym na poczekalnię, jednym z istniejących od początku budynkiem gospodarczym. Dla obsługi ruchu pasażerskiego na nowopowstałym odcinku toru stacji Rudnica, dla podróżnych pozostał mały budynek wchodzący dawniej w skład zabudowań stacyjnych. Ostatecznie ruch pasażerski tutaj zamknięto w dniu 22.05.1993 roku. Całą linię zlikwidowano w 2013 roku. Oddany do użytku wraz z budową linii w 1912 roku okazały oddalony o około 100 metrów od trasy budynek stacyjny z zapleczem ekspedycyjno – ruchowym pozostał z boku, wjazd na torowisko, dawne perony odbywał się jedynie od strony stacji Gorzów Zieleniec. Gdy jadący z Zieleńca, pociąg towarowy miał w Rudnicy wagony do zabrania lub zostawienia, drużyna pociągu miała klucz do obsługi rozjazdu, pozwalającego zjechać z linii Zieleniec – Krzeszyce. Wjazd od strony Chyrzyna został rozebrany. Od strony zachodniej prywatną linię Kostrzyn n/Odrą – Rudnica (dalej do Gorzowa Wlkp.) budowano w trzech etapach od 1886 -1915 roku. Z Kostrzyna n/Odrą pociąg pokonywał odcinek o długości 1.38 km. magistralą nadodrzańską do stacji Chyżyno, skąd dalej w kierunku południowym skręcał pod kątem prostym na wschód. W Chyżynie do roku 1985 przybywający z obu kierunków podróżni przesiadali się do skomunikowanych pociągów na linii Kostrzyn – Rzepin. Ta stacja koordynująca przejazdy przez wiele lat, w 1985 roku została zamknięta i wyburzona w 1991 roku. Pamiętają o niej tylko kolejarze emeryci i korzystający z niej w tamtych czasach podróżni. Wracając do historii budowy, w dniu 15.12.1896 roku wybudowano odcinek toru Chyżyno – Słońsk, 22.10.1906 kolej doprowadzono dalej do Krzeszyc, po czym 01.05.1915 połączono Krzeszące z Rudnicą. Stacje Słońsk i Krzeszyce w pewnych etapach budowy czasowo pełniły rolę stacji końcowych. Posiadały istniejące jeszcze w 1945 roku małe lokomotywownie. Opisywaną jednotorową linię kolejową biegnącą po południowym nabrzeżu Warty, ponosząc znaczne koszty, utrzymywano do 1993 roku w dobrym stanie technicznym, co wynikało to z potrzeby wykorzystania jej w przypadku, gdyby z jakichkolwiek przyczyn ustał ruch pociągów na 2-torowej linii biegnącej po północnej stronie Warty, również łączącej Kostrzyn n/Odrą z Gorzowem Wlkp. przez Witnicę. W tym przypadku opisywana linia miała służyć przewozom gospodarczym i militarnym.
Galeria - Linia Zieleniec - Rudnica – Sulęcin 1986 - 2021.
Galeria - Linia Rudnica – Sulęcin 1986 - 2021.
Przedstawiony opis tej jedno torowej linii ukazuje bogatą historię jej budowy w kilku etapach na przełomie wieków od 1896 -1915 roku, oraz jej odrodzenie i zmiany po 1945 roku. Oddanie linii do użytku po roku 1945, kapitalny remont torowiska (1985 – 1987), skrócenie czasu jazdy pociągów i remont lub budowa budynków stacyjnych. W Rudnicy utworzono nowy przystanek osobowy, w Słońsku zaadaptowano budynek kolejowy na kasę biletową pod koniec lat 80 – tych, był to ostatni ukłon władz kolejowych dla kursujących tu pociągów od końca XIX wieku do czasu wojny i przez okres powojenny. W latach 1985 – 1987, gruntownie przebudowano stację Krzeszyce, zastępując pod względem techniczno ruchowym Rudnica. Pomimo wielkich nakładów finansowych włożonych w jej utrzymanie, linia ostatecznie została zamknięta dla ruchu w 1992 roku. Tak zwana restrukturyzacja i modernizacja oraz chaos panujący w PKP uczynił tę linię kolejową, przykładem przykrego świadectwa upadku kolei. Ta stracona w nieużytek linia kolejowa, jeszcze żywo przypomina o roli, jaka była jej przypisana. Zarośnięte miejsca po rozebranym torowisku, opuszczone budynki stacyjne, są powodem do refleksji i zadumy, nasuwając pytania, dlaczego już nigdy nie pojadą tędy pociągi?. Ten trakt kolejowy musiał zniknąć z mapy sieci PKP, ponieważ nigdy nie będą po nim jeździły dochodowe Eurocity. Po upływie czasu zapomni się o niej, jak o linii łączącej Gorzów Wlkp. z Sulęcinem, mimo że służyła przeciętnym ludziom, do czego od końca XIX wieku była powołana. Tak bardzo szkoda, że linia do końca w pełni sprawna została strącona w niebyt i zapomnienie.